Pytanie: Co to są kody GTU i kogo obowiązują?

Odpowiedź: Grupowanie towarów i usług (GTU) to specjalne kody, którymi od 01.10.2020 r. sprzedawcy są zobowiązani oznaczać dostarczane towary i świadczone usługi. Kody GTU dotyczą tzw. towarów i usług wrażliwych, w przypadku których istnieje zwiększone ryzyko uszczuplenia VAT. Sprzedaż towarów i świadczenie usług, które nie zostały wymienione w katalogu GTU, pozostaje bez oznaczenia.
Jeśli na fakturze występuje kilka towarów (lub usług), z których każdy kwalifikuje się do innego GTU lub jeden towar kwalifikuje się do kilku GTU, należy stosować kilka oznaczeń GTU dla tej faktury.

Oznaczenia GTU_01-13 dotyczą również:
- faktur zaliczkowych
- faktur korygujących (także wystawionych do faktur otrzymanych przed wprowadzeniem nowego JPK_VAT z deklaracją)
- faktur z oznaczeniem „FP” (faktur wystawianych do paragonów)
- eksportu lub dostaw wewnątrzwspólnotowych (transakcji z 0% VAT).

Oznaczenia dostaw towarów i świadczenia usług GTU nie dotyczą zbiorczych informacji o sprzedaży ewidencjonowanej na kasie rejestrującej.


Katalog kodów GTU:

GTU_01 - Dostawa napojów alkoholowych - alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym. Oznaczenie nie dotyczy gastronomii.
GTU_02 - Dostawa towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy (m.in. paliwa i oleje napędowe).
GTU_03 - Dostawa oleju opałowego w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz olejów smarowych, pozostałych olejów o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99, olejów smarowych o kodzie CN 2710 20 90, preparatów smarowych objętych pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją.
GTU_04 - Dostawa wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.
GTU_05 - Dostawa odpadów - wyłącznie określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy.
GTU_06 - Dostawa urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy o podatku od towarów i usług.
GTU_07 - Dostawa pojazdów oraz części samochodowych o kodach wyłącznie CN 8701 - 8708 oraz CN 8708 10.
GTU_08 - Dostawa metali szlachetnych oraz nieszlachetnych - wyłącznie określonych w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy.
GTU_09 - Dostawa leków oraz wyrobów medycznych - produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 499, z późn. zm.).
GTU_10 - Dostawa budynków, budowli i gruntów (również w ramach leasingu finansowego). Usługi budowlane i remonty budynków nie podlegają oznaczeniu GTU_10.
GTU_11 - Świadczenie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1201 i 2538 oraz z 2019 r. poz. 730, 1501 i 1532).
GTU_12 - Świadczenie usług o charakterze niematerialnym - wyłącznie: doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych, firm centralnych (head offices), reklamowych, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych.
Zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów zapis ten należy rozumieć względnie szeroko, uwzględniając faktyczną treść świadczonej usługi, a także kierując się klasyfikacją statystyczną:
- usługi doradcze (w tym doradztwo prawne i podatkowe, doradztwo związane z zarządzaniem): 62.02.1, 62.02.2, 66.19.91, 69.10.11, 69.10.12, 69.10.13, 69.10.14, 69.20.3, 70.22.11, 70.22.12, 70.22.13, 70.22.14, 70.22.15, 70.22.16, 70.22.3, 71.11.24, 71.11.42, 71.12.11, 71.12.31, 74.90.13, 74.90.15, 74.90.19,
- usługi księgowe: 69.20.2
- usługi prawne: 69.1
- usługi zarządcze: 62.03.11, 62.03.12, 63.11.12, 66.11.19, 66.30.11, 66.30.12, 68.32.11, 68.32.12, 68.32.13, 69.20.4, 70.22.17, 70.22.2, 90.02.19.1
- usługi marketingowe: 73.11.12
- usługi firm centralnych: 70.1
- usługi reklamowe: 73.1
- badania rynku i opinii publicznej: 73.2
- badania naukowe i prace rozwojowych: 72.
- usługi szkoleniowe: 85.
GTU_13 - Świadczenie usług transportowych i gospodarki magazynowej - Sekcja H PKWiU 2015 symbol ex 49.4, ex 52.1.

Przy stosowaniu oznaczeń GTU należy uwzględniać inne przepisy i klasyfikacje:
- Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU), Nomenklatura Scalona (CN),
- ustawa o VAT wraz z załącznikiem nr 15 (zawierającym wykaz towarów i usług objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności VAT),
- ustawa o podatku akcyzowym oraz prawo farmaceutyczne (lista leków i wyrobów medycznych, okresowo aktualizowana przez Ministra Zdrowia w drodze obwieszczenia).